Havanın ısısı mı yoksa sıcaklığı mı ölçülür ?

"Havalar sıcaklanalıberi bi telliyom gadasını aldığım bi telliyom, sorma..." derdi babaannem, bir gün bu cümlenin karşısına geçip elimi çeneme düşünen bir filozof gibi götürüp, hımmm dedim. Havalar sıcaklanır mı yoksa ısınır mı ?

Fizik derslerine girdiğim öğrencilerin ekşiyen yüzleri gözlerimin önüne geliyor. "Çaktım hocam çaktım... gene kaldım bu lanet olası fizikten" diyen bir öğrencimle daha dün yazıştım. Hayatım boyunca deneyimlediğim bilimsel bir gerçek vardı. Nasıl ki bir çok insanın, limon kelimesini duyar duymaz ağzı sulanmaya başlar, görmese bile fizikle alakalı bir şey duysun hemen yüzü ekşimeye başlıyor.
Toplum içerisinde herhangi bir yerde ne biliyim bir tanışma ortamı oluşuyor. Kendimi tanıtıyorum, öğretmenim diyorum, söylemek istemiyorum ama soruyorlar "ne öğretmeni ?". Başıma gelecekleri bile bile cevap veriyorum, "Fizik". Aldığım tepkilerin büyük bir çoğunluğu aynı, "Benim bir fizik öğretmenim vardı, hiç sevmezdim, fiziği de sevmezdim, kalmıştım, aslında çalışmazdım (!) " Bazıları daha itidalli yaklaşıyor tabi "Benim fizik öğretmenim vardı, ...", diye cümleyi yarım bırakıyor ve cümleyi bana tamamlattırıyordu "hiç sevmezdiniz biliyorum, hatta onun yüzünden okulu bıraktınız, değilmi?", o sıra kafalar hep hayattaki en emin olduğu sorunun cevabını vermişki kendinden emin bir şekilde sallanmaya başlardı.

Ya nerden geldim buraya, fiziksel bir kavram kargaşasından bahsediyorduk. Önce kavramları ayrıştıralım o zaman. Sıcaklık; bir ortamın ılıklığını yada soğukluğunu gösteren bir ölçümdür. Isı ise bir şeyin sıcaklığını artırmak için verilmesi gereken enerjidir. Kısaca sıcaklık bir ölçüm iken ısı bir enerjidir. "vücut ısısı 35 derece " deriz, ama ısının birimi caloridir. Öyleyse bu ifade yanlıştır. "Vücut sıcaklığı 35 derecedir" . Geçen gün arkadaşım İbrahim'e dedim ki, "hacı ya bugün hava sıcaklığı 85 derece olmuş" dedim. Önce mümkün mü diye düşündü sonra bir kimyacı olarak anladı, 85 Fahrenheit mi, hım" deyip geçiştirdi. Sıcaklığın birimi olan derece nin de farklı birimlerde kullanıldığını hatırlatarak, başa dönelim. Evet havalar ısınır ama ölçüsünü sıcaklık cinsinden vermek gerekir.

Bugün hava sıcaklığı 0 derece olsaydı. Hava durumu bülteninde de hava sıcaklığının iki kat artacağını söylemiş olsaydı spiker, yarın hava sıcaklığı kaç derece olurdu?

Buda ödev olsun cevaplarınızı ve yorumlarınızı bekliyorum.